روشهای تکثیرگیاهان

روشهای تکثیرگیاهان شامل

1-بذر

2- قلمه

3- خواباندن شاخه

4- پاجوش

5- تقسیم ریشه یا

ساقه زیر زمینی ریزوم خاک مناسب برای بذرکاری

ترکیب نوع خاک روشهای تکثیرگیاهان بشرح ذیل میباشد

4/1 خاک برگ + 4/1 ماسه یا پرلیت + 4/1 خاک باغچه+ 4/1 کود دامی

خاک مناسب برای کاشت گل و گیاه در تهران

2 قسمت باغچه یا خاک زراعی + 1 قسمت ماسه یا پرلیت + 1 قسمت خاک برگ

یا کمپوست +ورمی کمپوست یا کود دامی

قلمه از ساقه گیاهان

ازدیاد از طرییق قلمه یکی از آسانترین روشهای تکثیر میباشد

قلمه زنی از گیاهان خود به پنج دسته تقسیم میشود.

1-قلمه ساقه- خشبی2- قلمه ساقه- نیمه خشبی3- قلمه ساقه سبز و علفی4- قلمه برگ5- قلمه ریشه ای

معمولاً طول قله 10 سانتی متر و حداقل سه جوانه باید داشته باشد.

خواباندن شاخه گلها

در این روش قسمتی از ساقه در شرایط مناسب با خاک مرطوب در تماس می گردد و در نقطه تماس

ریشه ای ایجاد میشود و هر گاه این قسمت دارای ریشه شود آن را از گیاه مادر جدا میکنند.

 پاجوش گرفتن از گلها

در بعضی از گیاهاندر اطراف گیاه اصلی شاخه های تولید میشود که به آن پاجوش گفته میشود

که خود گیاه جدیدتری را تولید میکنند.

تقسیم ریشه گلهای آپارتمانی

در برخی گیاهان آپارتمانی ریشه ها تعداد زیادی ساقه تولید میکند که آن وتق ریشه های را با

ساقه از یکدیگر جدا میکنند.

 ساقه زیرزمینی (ریزوم) گیاهان

بعضی از گیاهان دارای ریزوم (ساقه ی زیر زمینی) میباشند که آنها را از هم جدا میکنند

و تکثیر میکنند.

 روش های تکثیر گیاهان باغچه ای

کاشت بذر:

کاشت بذر به روشهای مختلفی در محیط  بیرون یا در شرایط گلخانه انجام می گیرد.

روش دست پاش (کرتی)

در این روش زمین را اول شخم زده و مسطح می نمائیم و به قطعات مختلف تقسیم بندی می کنیم.

بذر گیاهیان را در سطح خاک پاشیده و یا شیارهایی ایجاد نموده داخل شیارها می کاریم و روی بذرها

را با خاک نرم و یا کمپوست مخلوط شده می پوشانیم و بعد آبیاری نموده تا بذرها سبز شوند.

روش خطی

که در این روش از ماشین آلات یا وسایل زراعی به نحو بهتری می توان استفاده کرد.

روش نشتی

در این روش در خاکهای سنگین رسی کاشت بذرها بصورت خطی اما در جوی های کوچکی که در کنار

خط ها حرکت می کنند و رطوبت به پای بوته ها میرسد انجام می گیرد.

روش جوی و پشته

این روش مخصوص کاشت گل و گیاهان تولیدی های بزرگ و مزارع گیاهان داروئی می باشد. پس

از آماده شدن جوی و پشته ها در صورتی که کاشت بوسیله بذر باشد زمین را آب داده تا محل

داغ آب مشخص گردد بذرهای خیس یا خشک را کمی بالاتر از محل داغ آب بصورت

شیاری یا حفره ای می کارند.

روش قلمه زدن گیاهان

روش قلمه زنی بیشتر در گل و گیاه و درختان غیر مثمر انجام می گیرد بصورتی که در فصل

مشخصی از ساقه های خشبی گیاهان قلمه گرفته که حدود طول قلمه 10 الی 15 سانتی متر

می باشد. در محیط گلخانه درشاسی هایی که قبلاً با خاک مناسب آماده گردیده اقدام به

قلمه زنی می نمائیم. بعد از مدتی قلمه ها ریشه کرده و از محیط خزانه

به گلدان انتقال پیدا می کند.

روشهای تکثیرگیاهان ازپیوند زدن

این روش بیشتر در مورد درختان مثمر و تزئینی و بعضی از گیاهان گلدار تزئینی مورد استفاده قرار می گیرد.

در این روش گیاه پیوندک از یک گیاه مناسب تهیه گردیده و بر روی گیاهی که بصورت پایه از آن استفاده می شود

به روشهای مختلف پیوند زنی کار پیوند انجام می گیرد و در این روش زمان پیوند زنی مهمترین

مسئله در گرفتن یا رد پیوند می باشد.

روشهای تکثیرگیاهان شاخه خوابانیدن

این روش مخصوص گیاهانی است که به راحتی از شاخه های خشبی آنها تولید ریشه می نماید.

در این روش شاخه گیاهان را بدون اینکه قطع نمائیم زیر خاک کرده و بعد از مدتی از محل آن

ساقه تولید ریشه می نمایند و ایجاد گیاه جدید می شود.

جداسازی ساقه های زیرزمینی

گیاهانی که دارای ساقه های زیرزمینی می باشد از روش جداسازی ساقه ها بصورت قلمه از

ساقه های زیرزمینی آن در فصل مناسبی انجام می گیرد.

جداسازی ساقه جوشان (پاجوش ها)

در این روش گیاهانی که تولید پاجوش می نمایند پاجوش ها را از بغل گیاه جدا نموده و در

 

روشهای تکثیرگیاهان تقسیم ریشه (پیاز)

بعضی از گیاهانی که دارای ریشه های(پیاز) زیادی هست و پیاز آنها قابلیت ایجاد گیاه جدید را می نماید

اقدام به تقسیم ریشه یا پیاز نموده و آنها را در خاک جدید که مناسب آن نوع پیاز باشد در

 

روشهای تکثیرگیاهان آپارتمانی

کشت بذر:

اکثر گیاهان بیرونی (باغچه ای) بعضی از گیاهان آپارتمانی از طریق بذر تکثیر پیدا می کنند. در این روش

بذر را میتوان مستقیماً در محل اصلی کاشت یا این که ابتدا آنها

را در شاسی بذر (جعبه های چوبی) و یا در خزانه کاشت یا داخل گلخانه یا محیط بیرون کاشت

و در بعداً یک یا چند مرحله نشاهای جوان را جا به جا کرده و به محل اصلی انتقال داد.

روشهای تکثیرگیاهان قلمه ازساقه گلها

قلمه خشبی- قلمه سبز- قلمه علفی می باشد.

* قلمه برگی:

بعضی از گیاهان مانند بگونیا- سانسوریا- بنفشه آفریقائی- که برگ های ضخیم تری دارند

به وسیله قلمه برگ تکثیر پیدا می کنند.

* قلمه ریشه:

گیاهانی که تولید پاجوش  ریشه می کنند ریشه آنها به عنوان قلمه استفاده می شود.

در اوایل بهار در مکان اصلی کشت می کنند.

خواباندن شاخه:

خیلی از گیاهان دارای این خواص هستند که اگر ساقه آنها در شرایط مناسب (خاک مرغوب)

با سطح خاک تماس بگیرد از نقطه تماس ریشه زائی انجام می شود. در زمانی که این شاخه

را از گیاهان مادری جدا بکنیم و در خاک بکاریم ، گیاه جدیدی تولید می شود.

پاجوش:

بعضی از پاجوش ها از ساقه و بعضی از ریشه به وجود می آیند. پاجوش ها را از گیاهان

اصلی جدا کرده (و با مقداری ریشه) و در خاک مرغوب می کارند.

تقسیم ریشه:

در بعضی از گیاهان ساقه های زیادی از یک دسته ریشه به وجود می آیند که می توان قسمتی

از ریشه را با چند ساقه جدا کرده و در محل جدید کاشت.

جدا کردن گیاهچه جوان:

در بعضی از گیاهان جوانه هائی روی ساقه ها به وجود می آید که شبیه گیاه مادری هستند.

آنها را از گیاه مادری جدا کرده و در گلدان جدائی می کارند که به آن

گیاهچه جوان می گویند: مانند سجافی (گندمی)

روشهای تکثیرگیاهان ریشه زائی در آب:

ساده ترین روش قلمه زنی می باشد که خیلی از مردم از این روش برای تکثیر گیاهان استفاده می کنند.

ساقه تولید ریشه می نماید (لازم است که مقدار ریشه در داخل آب زیاد شود) سپس آن را در خاک مناسب

روشهای تکثیرگیاهان ژل ریشه زائی:

روش ژل ریشه زائی در عمل تکثیر موفق بوده و در خیلی از موراد مانند روش تکثیر درآب عمل می کند.

تکثیر در ژل بسیار موفق می باشد با این وجود در کشور ما متداول نیست.

روشهای تکثیرگیاهان هورمون ریشه زائ:

جهت بهتر ریشه دار کردن قلمه گیاهان از پودر هورمون ریشه زائی استفاده می شود که باعث تسریع

در عمل ریشه زائی گیاهان می باشد و چون قارچ کش نیزهست از رشد بیماری های قارچی

جلوگیری می کند و ریشه دار شدن قلمه سریع تر می باشد.

تکثیر بوسیله ساقه غده ای:

بعضی از گیاهان تولید ساقه های زیرزمینی به صورت غده هائی می نمایند که روی آنها جوانه هایی

وجود دارد که کشت این غده ها گیاه جدید تولید می کند. مانند سیب زمین- گل کوکب- گل صدتومانی

تکثیر به وسیله پیاز:

پیاز نیز یک ساقه زیرزمینی به حساب می آید و تکثیر به وسیله پیاز در فصل مناسب و زمان مناسب،

تولید گیاهان جدید می نماید مانند لاله- گلایول- نرگس- سنبل- مریم

نکات اساسی در روشهای تکثیرگیاهان :

-قلمه­ ها را، اندام­های بدون گل یا بدون جوانۀ گل انتخاب کنید چون ساقه­ های گلدار انرژی را به سوی

اندام­های زایشی هدایت کرده و در نتیجه ریشه­ دهی کند می­شود.

-بهتر است در انتهای قلمه یک گره وجود داشته باشد چون اغلب ریشه­ ها از گره­ها بوجود می­آید.

نگهداری شود و رطوبت بالای 80% باشد.

-برای ریشه­دار شدن قلمه ­ها هفته­ای یکبار آن را به آرامی بیرون بیاورید چنانچه به راحتی از خاک درآیند

و باید پلاستیک­های اطرافش را به مرور کنار زد تا از هوای بیرون استفاده نمایند.

-برای ریشه­دار کردن قلمه ­های چوبی بهتر است از هورمون­های ریشه­زایی استفاده نمود.

-برای بهتر ریشه­دار شدن قلمه­ ها و تبدیل آنها به گیاهان قوی­تر بهتر است از

کودهای مایع ترکیبی شیمیایی استفاده نمود.

-در کاشت بذر باید دقت نمود که عمق کاشت بذرها اغلب 5/1 برابر آنها باید باشد نه بیشتر،

بعضی از بذر گل­ها آنقدر ریز هستند که با آبیاری اولیه و با کمی فشار به